PANANGTULONG KADAGITI UBBING A MANGDAER KALPASAN TI URAM TI KABAKIRAN ITI MAUI [https://www.fema.gov/ilo/press-release/20231103/helping-children-cope-after-maui-wildfires] Release Date: Nobiembre 4, 2023 HONOLULU –Mabalin a makarikna iti trauma dagiti ubbing a nagbiag bayat iti uram iti kabakiran ti Maui iti adu a tawen. Kuna dagiti eksperto iti kababalin a makaaramid dagiti pamilia kadagiti addang tapno matulongan dagiti ubbing a mangproseso iti emosion ken pakadanaganda tapno matulonganda nga umimbag. Dagiti uram iti kabakiran a nangdadael iti kaaduan a paset ti Lahaina ket nangibati kadagiti ubbing iti manayon a trauma. Uray kalpasan a nalukatan manen dagiti pagadalan, nagtultuloy dagiti mangpa-stress. Adtoy dagiti bukod a sasao dagiti ubbing, a naala kadagiti report ti damdamag: “Kayatko nga saan nga agbaliw ti amin idiay Lahaina ... Mailiwak kadagiti gagayyemko.” Kinuna ti sabali, “Diak ammo no sadino ti papanantayo kalpasan daytoy.” Gapu iti peggad nga agtaltalinaed a rikna ti ladingit ken pannakapukaw, binalakadan ti Hawaiʻi nga Departamento ti Salun-at ti Estado Dibision ti Salun-at ti Mental ti Ubing ken Agtutubo dagiti nagannak a liklikanda ti panangisubli kadagiti ubbing iti nauram a pagtaenganda no damo a sumarungkarda iti nadadael a lugar. Kuna dagiti eksperto ti estado a dagiti nagannak a sumrek manen iti lugar ti uram ket kasapulanda ti gundaway nga agladingit a dida ad-adda a marurod dagiti ubbing. Babaen ti panagmaymaysa, ad-adu ti tiempo dagiti nagannak a mangpanunot iti kasayaatan a pamay-an a mangilawlawag kadagiti ubbing no ania ti napasamak. Sapulen dagiti ubbing kadagiti mangay-aywan kadakuada iti suporta ken tapno masursuroda no kasano a sanguen ti rigat ken trauma. Balakadan dagiti eksperto iti kababalin dagiti nagannak ken mangay-aywan a dumngeg kadagiti ubbing, awatenda no ania ti marikriknada ken ipasigurado kadakuada a ti riknada a mabuteng ket normal laeng.  Napaliiw dagiti eksperto iti kababalin a makatulong dagiti nagannak ken mangay-aywan nga: * Mangaramid iti natalged nga aglawlaw babaen ti panangipasdek iti regular a rutina * Agbirok kadagiti pamay-an tapno addaka, agkonekta, mangbusbos iti panawen nga agkakadua ken agragsak * Ipalagip kadagiti ubbing dagiti pamay-an a panagtalinaedda a natalged * Agpokus ti positibo; ilasin dagiti babassit a balligi wenno paglaingan * Saludsodem kadagiti ubbing no kasano ti kasasaadda ken dumngeg kadagiti sungbatda; bay-am ida nga agsao no mariknada ti panagdanag ngem pulos a dim ida piliten nga agsao * Palubosan ken paregtaen dagiti ubbing nga agsaludsod; ilawlawag ti napasamak a sipupudno ken nalawag * Kissayan ti pannakaisarang kadagiti ladawan ken estoria ti media maipapan kadagiti uram iti kabakiran * Aggigiddan nga agsanay kadagiti makapakalma nga ehersisio kas iti panaganges wenno panagrelaks nga ehersisio. KASANO NGA IBAGA NO KAANO A MABALIN A KASAPULAN TI UBING TI TULONG A MANGSARANGET Kuna dagiti eksperto a rumbeng a paliiwen dagiti nagannak dagiti annakda no adda pagilasinan a mariknada a mariribukanda kalpasan ti uram iti kabakiran. Dadduma a pagilasinan, kas iti pannakabatibat, mabalin nga umasping kadagidiay mapaspasaran dagiti nataengan, ngem adda napateg a nagdumaanda: Masansan nga awanan dagiti ubbing iti bokabulario a mangilawlawag no ania ti mangrurrurod kadakuada. Sigun iti Nasyonal a Network ti Traumatiko nga Stress ti Ubing, dagitoy a normal a pagilasinan ti trauma mabalin nga ipamatmatda ti panagkasapulan iti kanayonan a suporta no agpautda iti sumagmamano a bulan, nakaro, wenno kumarkaro ti epektona iti inaldaw a panagbiag: * Dagiti rikna ti panagparikut, buteng ken panagdanag maipapan iti kinatalged ti bagi ken ti dadduma, agraman dagiti taraken * Immadu dagiti panagbuteng ken pakadanagan maipapan iti pannakaisina kadagiti kameng ti pamilia. Mabalin nga agbalin nga ad-adda a dida kayat ti sumina dagiti babassit nga ubbing kadagiti nagannak, kakabsat, wenno mannursuro * Dagiti panagbalbaliw ti kababalin kas iti immadu a lebel ti aktibidad, bimmaba ti konsentrasion ken atension * Immadu dagiti pisikal a panagreklamo wenno panagpungtot * Napaut a panagpokus kadagiti uram iti kabakiran *  Dagiti panagbalbaliw iti pannaturog ken ganas a mangan  *  Awan ti interes kadagiti gagangay nga aktibidad, agraman ti interes a makiay-ayam kadagiti gagayyem *  Dagiti panagbalbaliw ti aramid iti pagadalan. MAGUN-ODAN TI TULONG Libre ken kompidensial a panangbalakad iti krisis ket magun-odan para iti pamiliayo babaen ti HAWAIʻI CARES, a mabalinyo a tawagan iti 800-753-6879 wenno 808-832-3100. Mabalinmo pay ti tumawag wenno ag-text ITI HAWAIʻI CARES iti 988. Mabalinmo met ti agsapul iti tulong manipud kadagiti eksperto iti Dibision ti Salun-at ti Mental ti Ubing ken Agtutubo iti Hawai'i. Para kadagiti konsultasion, mabalin a bisitaen dagiti pamilia ti Komprehensibo a Sentro ti Salun-at ti Lahaina, 'iti Ākoakoa Place (iti baba laeng ti Lahaina Civic Center). Nakalukat dayta iti alas 9 t.b. agingga iti alas 4 t.m. pito nga aldaw iti makalawas. Mabalinmo met a tawagan iti 808-495-5113. DAGITI DADDUMA PAY A PAGTAUDAN * Bisitaen ti Re-Entry- Balakad para kadagiti Pamilia nga addaan iti Keiki (hawaii.gov) [https://health.hawaii.gov/mauiwildfires/files/2023/09/DOH-Fact-Sheet-Re-Entry-Advice-for-Families-with-Keiki.pdf] para iti impormasion maipapan iti panangtulong kadagiti ubbing a mangdaer kalpasan ti uram iti kabakiran ti Maui. * AGUS-USAR TI AMERICAN RED CROSS kadagiti propesional a therapist tapno maipaay ti amin nga emosional a kasapulan dagiti nakalasat kalpasan ti didigra. Tawagan ti 800-733-2767 (wenno 800-RED-CROSS) tapno makakonektaka iti maysa a tao iti lugaryo. * TI NASYONAL A NETWORK TI TRAUMATIKO NGA STRESS TI UBING ket addaan iti sumagmamano a libre a pagtaudan maipapan iti panangtulong kadagiti ubbing a mangdaer kalpasan ti makadadael nga uram iti kabakiran. Bisitaen ti https://www.nctsn.org [https://www.nctsn.org/search?query=wildfires]. Para iti kaudian nga impormasion maipapan kadagiti panagregget nga agpaimbag iti uram iti kabakiran ti Maui, bisitaen ti mauicounty.gov [https://www.mauicounty.gov/], mauirecovers.org [https://www.mauirecovers.org/] ken fema.gov/disaster/4724. [https://www.fema.gov/disaster/4724]I-follow ti FEMA iti social media: @FEMARegion9 [https://twitter.com/femaregion9] ken facebook.com/fema [http://www.facebook.com/fema].