KĀKOʻO WAHI HOʻOMALU [https://www.fema.gov/haw/fact-sheet/sheltering-support] Release Date: Jun 29, 2023 I ka lawelawe ana he wahi palekana, maʻemaʻe, ame maluhia no nā po’e haʻalele ʻia ame nā poʻe pōʻino ola ʻia e noho ʻoiai ʻaʻohe home, konokono ka hana laulima ame ka hoʻohui ana o nui mau pulo ame ʻahahui. I ka manawa o ka pōʻino kūlohelohe aiʻole e hana kanaka ʻia, hiki nā aupuni, mokuʻāina, kūloko, ʻalaea, ame kelikoli (SLTT) e hoʻomaka kekahi noi no kākoʻo wahi hoʻomalu lawelawe mahope ka hoʻolako ana o kekahi hoʻolaha pelakikena o ulia pōpilikia aiʻole pōʻino nui hoʻāmana ia nā lehulehu kokua hana palekana ulia pōpilikia. Hoʻolako ia o FEMA Malama Nui ame Kokua Ulia Pōpilikia i nā lako, memea, ame poʻe hana e kakoʻo nā wahi hoʻopōʻino i ka haʻawi ana o lawelawe mālama ola ma pono lako ʻākoakoa ai’ole ʻākoakoa-ʻole e lawelawe o he wahi paʻa ame maʻemaʻe no mea hoʻopa ʻia ʻapakau ʻia. Hoʻolaukaʻi hoʻi o Malama Nui ame Kokua Ulia Pōpilikia kakoʻo no mea hoʻopā ʻia noho paʻa ana, poʻe loaʻa kīnānā ame pale hana, papaʻai kaupalena, hānai ā huhu, ame holoholona lawelawe. Hiki e noi ia ke kokua ana me malu moʻokiʻina e kokua na mea hoʻopa ʻia ma wahi lapaʻau. Hiki nā poʻe loaʻa kīnānā ame pale hana e noho ma wahi malu laha. I ka moi ana, hiki o Malama Nui ame Kokua Ulia Pōpilikia e kokua me lako lapaʻau maikaʻi, mea lapaʻau hiki ke kiloi ʻia, kokua pilikino, ect. e haʻawi he mālama laulā ma wahi malu ʻākoakoa hōʻoiaʻiʻo ʻia i ka mea hoʻopā ʻia me ʻōmaʻimaʻi loa wale no e noho ma wahi lapaʻau. Hiki o FEMA e lawelawe na mea pono mai loko-hale hiki, hana hukaʻi iā pulo aupuni eaʻe, ame/aiʻole hana ʻaelike. MEA KULEANA Paukū 309, 402, 403, 502, 611, ame 613 o ka Robert T. Stafford Pōʻino Kakoʻo ame Kokua Ulia Pōpilikia Kānāwai (Stafford Act), Kānāwai Lehulehu 93-288, e Hoʻoponopono ame hoʻonoho ana ma 42 U.S.C. §§ 5152, 5170a, 5170b, 5192, 5196, ame 5196b NĀ KULEANA O FEMA MALAMA LEHULEHU AME KŌKUA ULIA PŌPILIKIA MA MUA O KA HAHANA A ME ʻOIAI KA PANE A ME MANAWA PALEKANA O PŌʻINO MA MUA O KA PŌʻINO * Hāʻawi ʻike loea no ka holomua o laupulo anakuhi hoʻomalu; Hoʻolālā hoʻomakaukau ulia pōpilikia o aupuni, mokuʻāina, ʻalaea, ame panalāʻau; maʻiʻo hoʻomaʻamaʻa; mea hoʻoikaika; ame mea hana eaʻe e hoʻoikaika ame hoʻomaikaʻi ka hiki o ka lāahui e kakoʻo mea hoʻomalu. * Hoʻonui na hiki maʻō loa aku o ka lāhui i ka mālama nui/kokua ulia pōpilikia mea hoʻolako malu e hui ka Hoʻolālā Hana Pekelala Laupulo (FIOP) – Mekalika pane. * E hoʻolaukaʻi kakoʻo no mea hōʻeha ʻia noho paʻa loaʻa kīnānā ame pale hana papaʻai kaupalena, hānai ā huhu, ame holoholona lawelawe, ame ka lawelawe o mea hōʻeha ʻia maloko o wahi lapaʻau, i ka nai ana. * E haʻawi hoʻomakaukau i nā mea kakoʻo kaiaulu apau. * E kālailai ame e hoʻokomo pū nā hana maikaʻi aʻe ame nā haʻawina aʻo ʻia i nā hana makaukau, me ka hoʻomanaʻo ʻana i na mea lawelawe e ʻae ʻia nā holoholona lawelawe ma nā hale mālama lehulehu a ʻaʻole pono e hoʻokaʻawale ʻia mai kā lākou poʻe. * E kukulu ʻaelike me nunui mau mea e hoʻolako kumu waiwai, papa hana, ame lawelawe no ka hoʻmalu ana i ka manawa o hana pane ulia pōpilikia.  * E haʻawi ʻike loea no ka hoʻohana o mokuʻāina/panalāʻau/ʻalaea pūʻali hana hoʻomalu. * E haʻawi ʻike loea no ka hana ana o ʻikepili hoʻonohonoho FEMA, ame pū ka Hoʻonohonoho Malu Aupuni, e kakoʻo ana na aupuni mokuʻāina/panalāʻau/ʻalaea pūʻali (STT) me ka mālama nui ame ka hoʻolālā kokua ulia pōpilikia, kālailai ʻikepili, hana palapalaʻāina ame palapala hōʻike. * E lawelawe ʻike mea kumumanaʻo iā loko hoa hana FEMA, ame pū Pane, Hoʻihoʻi hou, Alakaʻi Hoʻolaukaʻi ame Makaukau, Mahele Kokua Lehulehu, ʻOihana o Kīnānā Hoʻononiakahi ame Hoʻolaukaʻi, ame Ke Kikowaena o Kokua Hana Aupuni. PANE A PALEKANA  * Hoʻonohonoho me nā keʻena aupuni like ʻole, nā aupuni STT,  nā hui aupuni ʻole (nā NGO), a me nā pakanā aʻe ke noiʻi a ʻae i ka pono i ke kumuwaiwai limahana a memea, nā papahana, a lawelawe no ka wahi hoʻomalu.   * Kōkua i nā aupuni STT me ka hoʻoholo ana o he kuleana hoʻohui pū ke hoʻokō i nā nele o nā poʻe hoʻopā i ka pōʻino a me nā lehulehu hoʻohaʻalele ia mamuli o ka hoʻopōʻino.  * Hoʻopaipia i ka hoʻonohonoho ana a hoʻomākaukau ke kākoʻo i ka hoʻohana ana i nā papahana hou ke hiki ke pane i nā nele o ka lehulehu hoʻohalele a noho ana ma ka wahi hoʻomalu.  * Hoʻolaha i ka ʻike noʻeau/ loea ʻike i ka Mahele Hoʻonohonoho Pane o FEMA, (NRCC), Nā keʻena Hoʻonohonoho Pane Kahua (RRCC),  nā keʻena hoʻolaulima (JFO), ke keʻena hoʻohana kuakahi (IOF), nā hale hoʻoholo ulia pōpilikia o STT (EOC), a me nā wahi kahua ʻē aʻe.  * Nānā, noiʻi, hōʻae, a kākoʻo i nā koi o STT, ke noi ʻia, a hoʻomākaukau he kahua maluhia, ʻōmaʻemaʻe, a malu no nā poʻe noho i ka wahi hoʻomaha.  * Kuhi i nā kumuwaiwai pono ai, nā nele, a me na mea palena.  * E hoʻoholo i ka hoʻokō ana i nā noi no ka mea o hāhai ana i ka loina hoʻopaʻa ia ke lawelawe i nā kumuwaiwai.  * Lawelawe i ke kōku kumuwaiwai no ka mea o ka Poʻo Alakaʻi Hoʻonohonoho o FEMA hui pū me ka kuleana lako, memea, pono, hale, mea ʻai mau, wai, nā moena, kapa moi, memea kauka mau (DME), memea kauka hoʻopau (CMS), a me limahana ke kākoʻo i ka hoʻohana o ka hoʻomākaukau i ka wahi hoʻomalu.  * Lawelawe i ke kākoʻo i nā lehulehu hoʻohaʻalele ʻia a me nā poʻe hoʻopā ʻia i ka pōʻino i nā aupuni STT no ka mea o ka hoʻomaka ana o ka ʻae ʻia ma mua pili i ke kūʻai mai ana noi ʻole (BPAs) a me lawelawe pau ʻole ka nui pau ʻole (IDIQ) ʻaelike no ka mea ʻai a memea ʻai, DME, CMS, nā mea hoʻohana ma ka hale hoʻomalu i ka laulā (CUSI) a me mea pono ola like ʻole.  * Kākoʻo i nā aupuni STT i ka wā o he hoʻopōʻino ke nui aku ka nele o ka lawelawe wahi hoʻomalu o ka nui ke hiki ke lawe ai o nā aupuni STT ua ʻolokeʻa ʻia ma ka Hoʻomōakaaka i ka Pane Aupuni Ulia Pōpilikia  (ESF) #6 Annex. * Lawelawe i nā mea hoʻohana akumuwaiwa ke kūkulu i kekahi papahana hoʻohui pū ʻia a ʻala ke hoʻoholo ka ʻoihana hoʻomalu hale i ka keʻena kaʻanalike kahua o FEMA (JFO) a me ka me alakaʻi STT aupuni ke lawelawe i nā ʻoihana, hōʻemi i ka hana lua ana o ka hana like, a hoʻonui i ka kumuwaiwai ma loko o kekahi aupuni ke noi i ke kōkua aupuni.   * Lawelawe i ke kōkua limahana i ka STT no ka hui ʻoihana wahi hoʻomalu, nā Hui me nā Keʻena Like ʻOle Hoʻomalu Loli, ā nā hui like ʻole ke aʻo ʻike ā kōkua i nā alakaʻi o nā wahi noho hoʻomalu me nā nele ā pilikia ʻē aʻe ke kau ma lalo o kā lākou kahua mākaukau (ke ʻae i ke Kānāwai no nā Lehulehu Kīnānā o Amelika me ka pali i ka hoʻhana ā loaʻa mai i mea pono ola a pēlā wale aku). E nānā i nationalmasscarestrategy.org [http://www.nationalmasscarestrategy.org/] no ka nū hou ʻē aʻe.  * Hoʻonohonoho i ka limahana o FEMAk ke loaʻa mai i ka hale mālama ke hoʻohana i kekahi papa inoa no nā poʻe hoʻopā ʻia i ka pōʻino ke loaʻa i ke kōkua palekana pōʻino aupuni.  * Lawelawe i ke kōkua loea no ka ESF #6 ʻōnaehana Kākoʻo, ke hiki ke kākoʻo i ka STT me ka hoʻomākaukau i ka hoʻomalu anaina, noiʻi i ka nū hou, palapalaʻāina, a hoʻolaha.   * Lawelawe i ke kākoʻo no ka noiʻi mai ana o ka nū hou mai ka hale hoʻomalu, hui pū me ka hoʻokomo ana o ka ʻike (ke noi ʻia).  * Hāʻawi i ke kuleana i nā keʻena aupuni like ʻole, hui pū me: AmeriCorps ke lawe i ka mea ʻaʻa ke kōkua ma ka hale hoʻomalu ainaina ke kaʻana like mea pono, a me nā koi o ka limahana like ʻole; ka Mahele o ka Ola a Lawelawe Kānaka Aupuni (HHS) i ke kōkua no ke kākoʻo ana i ka hui noiʻi i ka wahi hoʻomalu;  Ka Mahele Mahiʻai (USDA) no ka laekahi mākaukau a kōkua kikoʻī pili i ka hānai ā huhū, nā holoholonā lawelawe, a me ka hana holoholonā lawelawe; a me ka Pūʻali Koa Wilikī (USACE)  no ke kumuwaiwai limahana a memea, like me ka hui mākaʻi i ka hale.  * Ka nui o ke kākoʻo wahi hoʻomala aia ma ke kahua anaina. Akā naʻe, lawelawe paha o FEMA i ke kōkua i nā wahi hoʻomalu anainaʻole, like me i ka wā aʻole lawa ka hale anaina ke hoʻokō i ka nele o ka hoʻomalu ana (ka mea hoʻoholo i ka hale hoʻomalu a me pakanā like ʻole manaʻolana ʻaʻole hiki lākou ke holomua me kā lākou ʻoihana hale hoʻomalu a pēlā wale aku)  * O ke Kōkua Hoʻomalu Hale Kāhuli o FEMA (TSA) ua hoʻokahi ʻano o ke kōkua wā palena ainaina ʻole nō nā poʻe hoʻopā ʻia i ke pōʻino ke hoʻomalu nei ma nā wahi hale hoʻomaha ulia pōpilikia, ʻaʻole ma kā lākou wahi noho nui ma mua o ka hoʻopōʻino.   KŪ I KA HOʻOHOLO  Mawaena o he pōʻino hoʻolaha Pelekinena, ka nui o ke Kōkua Lehulehu a me Kōkua Ulia Pōpilikia ua ke Kōkua Aupuni Pololei, ke hōike mai malo o ke Kānāwai Stafford, Mahele 403 (a)(3)(B) (kapa ʻia o Category B i ka maʻamau) o he pōpilikia nui ā hoʻolaha ulia pōpilikia, a me ka kaʻana o ke kōkua aupuni aʻole keu i ka 75 pakaneki o ke kūʻai i ʻae holoʻokoʻa.  NĀ MEA PONO A KUMUWAIWAI  * Papahana Kōkua Aupuni a me Hōʻike Kānāwai, Paʻa 4 (fema.gov) [https://www.fema.gov/sites/default/files/documents/fema_pappg-v4-updated-links_policy_6-1-2020.pdf] * Hōʻike Loina i ke Kōkua Ponoʻī  (IAPPG [https://www.fema.gov/assistance/individual/policy-guidance-and-fact-sheets]),  Paʻa 1.1 * Nā Mea Hoʻohana i ka Laulā a me ka Papa Helu o nā Lawelawe (CUSI-SL)  [https://nationalmasscarestrategy.org/wp-content/uploads/2022/09/CUSI_Catalog_20220922.pdf]Papa Inoa * Anakuhi Papahana Kākoʻo i ka Wahi Hoʻomalu/Hoʻohui Pū Nā Keʻena Like ʻOle [http://www.nationalmasscarestrategy.org/wp-content/uploads/2014/10/Multi-Agency-Shelterin-Plan-Template-Final_100114.pdf] (MASPT) (Okakopa 2014) * La Aoao Pūnaewele o ka Papahana Mālama Lehulehu: Kauhale Kumuwaiwai: Wahi Hoʻomalu – Ka Papahana Mālama Lehulehu Aupuni [https://nationalmasscarestrategy.org/nmcs-resource-center/nmcs-sheltering/] * Ka pono hana Kikokiko Waihona Kumuwaiwai o FEMA  [https://rtlt.preptoolkit.fema.gov/Public] * Ke Kōkua O Nā Keʻena Like ʻOle ʻŌmaʻimaʻi Noho Wahi Hoʻomalu Limahana   [https://nationalmasscarestrategy.org/wp-content/uploads/2020/07/Multi-Agency-Pandemic-Sheltering-Job-Aid-07152020-Final.pdf] * Mālama Lehulehu/Ulia Pōpilikia Kōkua ʻōmaimaʻi Hoʻomākaukau Hōʻike o nā Mea Noʻonoʻo [https://www.fema.gov/disaster/coronavirus/best-practices/mass-careemergency-assistance-pandemic-planning-considerations-guide] * ʻōlelo pākuʻi i ka Mālama Lehulehu/Ulia Pōpilikia Kōkua ʻōmaʻimaʻi Noho Wahi Hoʻmalu Limahana i ka Wahi Ainana a me Ainanaʻole  [https://www.fema.gov/sites/default/files/documents/fema_personal-assistance-services_addendum_12-07-2020.pdf]